RWT po 1990 | Telefony PRL

Ostatnio edytowane: 18.02.2024

Autorem większości zdjęć jest Sebastian Pawłowski / RWT – Telefony z Radomia oraz Sylwestryna – dziękujemy!

Na skróty: Lotos • Wrzos • Dalia • Aster TP • Chaber • Philips • Cygnus ■■ Chińskie: Aloes • Azalia • Berberys • Cyklamen • Cynia • Cyprys • Frezja • Irys • Jaskier • Jaśmin • Kalina • Kroton • Mak • Stokrotka • Storczyk • Szafran • Żonkil • Narcyz • Hiacynt

W RWT już z końcem lat 80. zaczęto myśleć o modernizacji istniejących modeli. Uważne oko zauważy, że niektóre Tulipany i Bratki już w 1989 miały inaczej wytłoczoną podstawę, w obu modelach gotową na obrotowy potencjometr do regulacji siły dzwonka. W Bratku nigdy nie zostało to wdrożone, jednak Tulipan 344 posiadał taką regulację. Wraz z rozpoczęciem nowego ustroju wprowadzono nowe modele, chociaż wspomniane Tulipany, Bratki i Narcyz były nadal w produkcji aż do 1995.

Nowe modele z pewnym powodzeniem wytwarzano przez kilka lat, jednak pod względem wzorniczym nie były oszałamiające. Początkowo była to seria Lotos, jako rozwinięcie Tulipana – model 401 to w zasadzie Tulipan 344 w innej obudowie. Design był dość konserwatywny, przywołujący biurową elegancję zachodniej Europy z lat 80. Pozostałe modele były już bardziej “domowe”.

Kapitalistyczne warunki wymusiły zmiany w kooperacji – zwłaszcza upadek Toralu (producenta płytek drukowanych do niemal całej elektroniki przed 1990) spowodował współpracę z prywatnymi firmami, jak Akita, Aspex czy Wimar, czy z dostawcami komponentów z dalekiego wschodu (głównie układy scalone). Jednak własna produkcja stawała się coraz mniej konkurencyjna, skutkiem czego w II połowie lat 90. (prawdopodobnie od 1997) zakład sprzedawał już tylko gotową “chińszczyznę”, nieciekawą ani wzorniczo, ani jakościowo. Paradoksalnie zbiegło się to z dodaniem do logotypu RWT frazy “Telefony Polskie”. Wtedy też nastąpiła zmiana nazwy z Radomska Wytwórnia Telefonów na Radomska Wytwórnia Telekomunikacyjna. Przedsiębiorstwo stało się prywatne (spółka pracownicza^{[potrzebne źródło]}). Nowe logo oraz nazwa modelu niekiedy wydają się jakby wciśnięte na siłę na obudowie bezmarkowego telefonu. Wiele innych polskich firm zajmowało się importem podobnych (lub identycznych!) telefonów, w tym: Atlantel, Castel, Cyfral, Mescomp, Natel, Saga, Veris.

Wyjątkiem są telefony serii Cygnus – z szyfrowaniem treści rozmowy kodem AES – w całości opracowane w Polsce. Zastosowano jednak obudowę jednego z modeli chińskich.

Seria Lotos

Na serię Lotos – wprowadzoną do produkcji w 1991 r. – składają się modele o różnym stopniu zaawansowania: 400, 401, 402, 403 i 404. Zastosowano stonowane barwy, głównie białe/kremowe, szare lub rzadziej – czerwone.

Lotos 400 – najprostszy telefon elektroniczny, odpowiednik Tulipana 323. Posiada identyczną płytkę wzmacniacza mikrofonowego (w “słuchawce”). Jednak nieco zoptymalizowano konstrukcję – klawiatura (niestety tylko impulsowa) korzysta ze spodu płyty głównej. Aparat posiada dwutonowy dzwonek elektroniczny z regulacją głośności z przetwornikiem piezoceramicznym. W obwodach elektronicznych zastosowano klasyczny transformator tłumiący echo. Telefon wygląda dość ubogo, widoczne są przetłoczenia na przyciski i wyświetlacz obecne w wyższych wersjach. Szkoda, bo ogólna jakość i słyszalność jest bardzo dobra.

Lotos 401 – telefon uzupełniony o funkcje pamięci dziesięciu numerów i wybieranie tonowe – odpowiednik Tulipana 344 (z szesnastoma klawiszami). Dalej zoptymalizowano konstrukcję, przenosząc wzmacniacz mikrofonowy na płytę główną.

Lotos 402 – bardzo funkcjonalny i nieco ładniejszy od poprzedników. Posiada 3 lub 4 przyciski pamięci bezpośredniej oraz 10 pamięci programowanych dodatkowym przyciskiem. Występowały dwie rewizje, w 1993 uproszczono układ elektroniczny eliminując dodatkową płytkę, a jeden z przycisków pamięci bezpośredniej zamieniono na przełącznik pulse/tone. Wczesna wersja (14 pamięci) w niektórych wykonaniach posiadała optyczny wskaźnik wywołania – czerwoną diodę w lewym górnym rogu. W ofercie była również wersja 402-0 bez klawiatury – telefon tylko do odbierania połączeń, występował w placówkach pocztowych (ostatnie zdjęcie).

Lotos 403 – jeszcze bardziej rozbudowany telefon, posiada 18 pamięci bezpośrednich, 10 wywoływanych dwoma przyciskami, funkcję głośnomówiącą. Dostępne są właściwie wszystkie możliwe funkcje z tamtej epoki, oprócz wyświetlacza – na który niestety pozostawiono widoczne przetłoczenie.

Lotos 404 – najwyższy model, wyposażony w wyświetlacz wybieranego numeru, godziny, czasu prowadzonej rozmowy. Homologacja z 1993 roku. Jest to ostatni telefon, w którym znaczna część komponentów (rezystory, kondensatory, tranzystory) jest produkcji polskiej.

Wrzos

Telefon Wrzos powstał znacznie później, bo w roku 1996, natomiast bazował na serii Lotos. Przeznaczony był dla osób niewidomych i słabo widzących. Duże, czytelne przyciski w kontrastowych barwach, brajlowska notacja matematyczna oraz duża dioda jako optyczny wskaźnik wywołania. Dodatkowo regulacja głośności dzwonka rozmów przychodzących jak i głośnika słuchawki.

Dalia

Telefon wszedł do sprzedaży w 1993 w dwóch wersjach: 410 i 411. Producenci nadając numery modelom zazwyczaj kierują się zasadą, że im wyższy tym bardziej zaawansowany jest produkt. W przypadku aparatu Dalia jest na odwrót – model 411 ma o trzy funkcje mniej w porównaniu z 410 (brak pamięci numerów, brak wyciszania mikrofonu oraz podtrzymania połączenia). Oba modele wybierają numery tonowo lub impulsowo, mogą pracować jako aparaty biurkowe lub ścienne. Możliwa jest łatwa wymiana sznurów przyłączeniowego i słuchawkowego, dzięki złączom typu FCC.

Aster TP

Prosty telefon o podstawowych funkcjach, wprowadzony w 1996. Modele Aster TP i Aster TP Plus. Ciekawostką jest wykorzystanie podstawy od Bratka, zaprojektowanej niemal dwie dekady wcześniej. Nie wiadomo dlaczego zdecydowano się na użycie nazwy kultowego telefonu z lat PRL.

Chaber

Kolejny prosty telefon z roku 1996 i kolejny przykład “recyclingu” – tym razem wykorzystano podstawę od Narcyza, produkowanego dekadę wcześniej, i nazwę krótkoseryjnego modelu z lat 70.

Philips – RWT

Krótkotrwała kooperacja z Philipsem zaowocowała w 1992 r. modelami: 9033 i 9039 oraz bezprzewodowym 9200. Ten ostatni produkowany we Francji, trudno orzec co oznacza na nim logo RWT.

Aparat szyfrujący Cygnus Silver i Gold

Model Cygnus występuje w wersji Silver i Gold – oba nieznacznie się różnią, głównie klasycznymi funkcjami telefonu stacjonarnego. Produkt został opracowany i wyprodukowany w całości w Polsce, w kooperacji z firmą Techlab 2000. Wprowadzony w roku 2002, rok później otrzymał certyfikację ABW. Może pracować jako zwykły telefon, posiada duży i czytelny wyświetlacz. Prawdziwa potęga kryje się w połączeniach szyfrowanych – wystarczy nacisnąć jeden przycisk na telefonie przez którąkolwiek ze stron rozmowy. Autentykacja trwa kilka sekund, jest sygnalizowana miganiem diody i stosownym komunikatem głosowym w telefonie. Dzięki specjalnej przystawce, podczas trwania rozmowy można transmitować dane z komputera, które także będą zaszyfrowane. Do kodowania używany jest symetryczny klucz AES 256-bit – de facto standard w szyfrowaniu do dzisiaj.

Telefonów sprzedano niewiele, ich cena bowiem była dość wysoka (ok. 2000 zł brutto za szt. w 2007 r.), jednak niższa niż rozwiązań zachodznich. Warto wspomnieć, że telefon prawdopodobnie nie nawiąże połączenia szyfrowanego na współczesnych liniach VoIP, potrzebna będzie klasyczna linia z centrali miejskiej, lub analogowa centralka wewnętrzna.

Aparat szyfrujący Cygnus Silver – karta produktu
Aparat szyfrujący Cygnus Gold – karta produktu

Pozostałe telefony to niestety już “chińszczyzna”, telefony montowane w Radomiu z gotowych podzespołów, lub w całości produkowane w Azji.

Estetyką wpisują się w trend końca lat 90., ale raczej właśnie dalekowschodni, z klasyczną elegancją nie mający wiele wspólnego. Gama modeli jest szeroka, od prostych po “wszystkomające” – książka telefoniczna, indentyfikacja numeru itd. Są też telefony bezprzewodowe. Lista modeli ułożona alfabetycznie, bezprzewodowe na końcu.

Aloes

Homologacja z 2002 r. Wiele praktycznych funkcji, w tym identyfikacja numeru, książka telefoniczna, tryb głośnomówiący, szybkie wybieranie zaprogramowanego numeru, blokada wybranych numerów, itd. Kolory: jasnoszary, ciemnoszary, beżowy.

Telefony analogowe Aloes i Jaśmin – karta produktu
Schemat aparatu Aloes – karta produktu
Instrukcja obsługi aparatu Aloes

Azalia

Prawdopodobnie 1998 r. Niewielki telefon z klawiaturą na wierzchniej stronie słuchawki. Możliwość zawieszenia na ścianie, różne wersje kolorystyczne.

Berberys i Berberys Bis

Homologacja z 1999 r. Podstawowe funkcje + wyświetlanie wybieranego numeru i czasu rozmowy + tryb głośnomówiący. Dodatkowo Berberys posiada cyfrowy automat zgłoszeniowy (“Bis” nie posiada tego udogodnienia). Możliwość zawieszenia na ścianie.

Kolory: biały, antracytowy, burgund, srebrny metalik

Telefony analogowe Berberys – karta produktu

Cyklamen

Kolejny aparat o rozbudowanych funkcjach, ale estetycznie nie odbiegający od chińskiej “średniej”.

Cynia i Frezja

Homologacja 2000. Podstawowe funkcje, możliwość powieszenia na ścianie. Dostępna szeroka gama kolorystyczna. Cynia jest bliźniaczo podobna do Castel CTL677 – chyba zamówiony u tego samego Chińczyka.

Telefony analogowe Cynia i Frezja – karta produktu

Cyprys

Brak informacji

Irys

Irys – kolejny raz użyto nazwy popularnego telefonu z czasów PRL, z lat 70-80. Estetyczny i funkcjonalny projekt z wyświetlaczem wybranego numeru i czasu, chińskie pochodzenie zdradza jedynie specyficzna czcionka na klawiszach i płytka drukowana wewnątrz. Homologacja z 1997.

Jaskier

Jaskier i Jaskier Plus (Homologacja 1/2000). Podstawowe funkcje z możliwością montażu na ścianie. Wersja “Plus” posiada trzy bezpośrednie pamięci i tryb głośnomówiący. Kolory: biały, jasnoszary, burgundowy.

Jaśmin

Dość rozbudowany telefon z 2001 r., posiada m.in. identyfikację numeru dzwoniącego, wyświetlacz ciekłokrystaliczny (14 znaków), zegar, pamięć 124 numerów (w tym 10 bezpośrednich, 10 pośrednich i 104 wpisy w książce telefonicznej), listy połączeń, tryb głośnomówiący. Niestety produkt jest w całości chiński, widoczna jest nawet charakterystyczna złota naklejka kontroli jakości. W Polsce dodano wyłącznie naklejkę z deklaracją zgodności. Kolory: biały, granatowy, czarny

Telefony analogowe Aloes i Jaśmin – karta produktu
Instrukcja obsługi aparatu Jaśmin

Kalina

Homologacja z 2003 – kolejny podstawowy telefon dostępny w różnych kolorach, z możliwością montażu na ścianie. Co ciekawe, logo nie zawsze posiadało napis “telefony polskie”. Kolory: biały, ciemnoszary, jasnoszary, ciemno niebieski, zielony, rubinowy.

Telefony analogowe Stokrotka i Kalina – karta produktu

Kroton i Kroton Bis

Homologacja z 1999 r. (wersja Bis). Telefon niepokojąco przypominający biurowe modele Panasonica (pomarańczowy przycisk trybu głośnomówiącego). Posiada kluczyk z tyłu, pozwalający na blokowanie połączeń. Poza tym – funkcje typowe dla telefonów biurowych – pamięci bezpośredniego dostępu, wyświetlacz, itd. Wersja “bis” – podobnie jak w modelu Berberys – jest uproszczona, m.in. nie posiada wyświetlacza.

Mak

Kolejny prosty telefon z możliwością montażu na ścianie. Co ciekawe, dostosowany do zawieszenia bezpośrednio na amerykańskich gniazdkach naściennych. Z zewnątrz bardzo przypomina Cynię, jednak jest to inny projekt, prawdopodobnie tańszy.

Stokrotka

Homologacja 438/2002. Podstawowe funkcje, możliwość montażu na ścianie. Kolory: czerwony, szary, różówy,żółty, niebieski, zielony, czarny.

Telefony analogowe Stokrotka i Kalina – karta produktu

Storczyk

Kolejny telefon z kluczykiem do blokowania rozmów.

Szafran

Modele Szafran i Szafran Plus wprowadzono do sprzedaży odpowiednio w roku 1997 i 1999. Tylko podstawowe funkcje i regulacja głośności słuchawki. Wersja “plus” posiada dodatkowo funkcję głośnomówiącą i pamięć trzech numerów, zrezygnowano z regulacji głośności. Charakterystyczny chiński laminat podłej jakości, dopełniony podobnej klasy montażem elementów stanowią smutne świadectwo stanu zakładów RWT w tamtym okresie.