« Powrót do listy modeli
Ostatnio edytowane: 18.02.2024
Produkowany od końca 1976 (klawiszowe od 1983) do 1995 r. Prototyp powstał w roku 1976 – autorem patentu jest Stanisław Józwowicz, współtwórca m.in. Astra.
Okazuje się, że produkcja była kontynuowana zagranicą do niedawna – osobny tekst. Zapraszamy do przeczytania.
Telefon w momencie powstania wyróżniał się nowoczesnym wzornictwem oraz nowym kształtem słuchawki, stosowanym również w innych późniejszych modelach (m.in. Bratek oraz telefony specjalne). Produkowany był w ciekawych kolorach, a w pierwszych latach wyposażany w kable o tej samej barwie (później były czarne niezależnie od wersji kolorystycznej).
Kolory:
Kość słoniowa, oliwkowo-zielony, czerwony (te były najpopularniejsze), wiśniowy, szary, pomarańczowy, żółty, zielony, seledynowy, musztardowo-żółty bahama, beżowy, rzadziej: brązowy, niebieski oraz wrzosowy. Ten ostatni prawie nie występuje, a niebieski tylko w latach 1978-1983 i posiadał dwa odcienie w zależności od użytego tworzywa (ABS lub PS, ten drugi jest nieco wyblakły i pociemniały).
Zasadnicze wersje pod kątem układu wybierczego:
1. Tarcza impulsowa | Tulipan 760 – pierwsza wersja. Transformator Tr-740 Tulipan 〈〉 – brak dod. oznaczenia. Transformator Tr-140. Od ok. 1980 r. Tulipan 100 – dzwonek zintegrowany z podstawą, Tr-100, mniejsza płytka. Krótka seria, 1986 r. Tulipan 319A – jak wersja 100 ale wrócono do normalnego dzwonka |
2. Klawiatura impulsowa | Tulipan 03/A, 04/A, 275♣, 310♣, 323♦ |
3. Klawiatura tonowa | Tulipan 02/MF i 07/MF, Tulipan 306◊ |
4. Klawiatura 4×4 | Tulipan 344 |
5. Brak | Tulipan/0 – zaślepka zamiast tarczy Tulipan 319-0 – brak wycięcia na tarczę (lata 90.) |
♣) Klawiatura KWI-275 z pamięcią 10 numerów (UM91611), lata 90.
♦) Wersja z elektroniką wybierczą na płycie gł. (SA9151B) oraz mikrofonem dynamicznym, lata 90.
◊) Klawiatura KWF-305, ta wersja praktycznie nie występowała
Telefony z klawiaturą tonową (02/MF i 07/MF) były dość rzadkie z uwagi na niewielką liczbę central z działającym wybieraniem tonowym. Wszystkie widziane przez nas egzemplarze były produkowane w latach 1984-87. Istniały dwie wersje samej klawiatury – KWF-02 wykonana na cewkach z odczepami, tranzystorach itd. oraz nowsza (KWF-07) na układzie scalonym M751 SGS Italy i kwarcu 4,43MHz. Obie wersje posiadały jednakową, skomplikowaną mechanikę (osobne styki na rząd, kolumnę oraz wspólny mikrostyk, razem trzy styki włączane każdym klawiszem). Oznaczenie modelu telefonu powiązane było z typem klawiatury (02/MF – klawiatura KWF-02 itd.), aczkolwiek zanotowano odstępstwa od reguły.
Klawiatura impulsowa KWI-03 wykonana była na układzie scalonym AY-5-9151B i cechowała się dużo prostszą mechaniką – klasyczna klawiatura matrycowa. Aparaty takie trafiły do sprzedaży w 1983 r. Nieco później opracowano KWI-04 o większym stopniu komplikacji – dodatkowy układ scalony CMOS z Motoroli i przekaźnik Siemensa, mechanika jak w klawiaturach tonowych (podwójne styki i wspólny mikrostyk). Cechą charakterystyczną są zablokowane klawisze * i #. Była to krótka seria produkcyjna, trudno powiedzieć dlaczego zdecydowano się na droższy projekt. Możliwe były ‘przejściowe trudności’ w dostawie klawiatury membranowej do KWI-03. Z kolei KWI-275 to rozwinięcie KWI-03 – zastosowano nowszy układ UM91611 (UMC) z pamięcią 10 numerów. Klawiatura ta współpracowała tylko z modelami Tulipan 275 i 310, wymagała bowiem mostka prostowniczego na płycie głównej, posiadała również dodatkowy czwarty przewód do podtrzymania pamięci.
Poniżej: zdjęcia wnętrza aparatu oraz pięciu wersji klawiatury wybierczej.
Wszystkie wersje posiadały standardowy dzwonek mechaniczny RWT. Wyjątkiem był model “100”, gdzie dzwonek był częściowo zintegrowany z dolną częścią obudowy. Zapewne próbowano zoptymalizować koszty, jednak to rozwiązanie z 1986 r. nie przyjęło się.
W latach 90. powstała krótka seria Tulipan 344 z klawiaturą 16-przyciskową KWIF-345 – dodatkowe funkcje redial i pamięć 10 numerów. Telefon posiadał od spodu pokrętło regulacji głośności dzwonka elektronicznego i przełącznik zmiany trybu wybierania (tonowe / impulsowe). Elektronika była podobna jak w produkowanym wówczas Lotosie 401 i składała się z trzech od nowa zaprojektowanych płytek drukowanych: głównej, klawiatury oraz dzwonka z regulacją. Po upadku Unitry-Toral w 1991 r., produkcję płytek drukowanych przekazano do prywatnego przedsiębiorstwa Akita z Krakowa.
Znak jakości: Pierwsze egzemplarze posiadały jedynie puste miejsce, na którym około 1979 r. pojawił się znak jakości “1”. Później (po 1980) z niewiadomych przyczyn występował nieregularnie.
Prototyp: powstał prawdopodobnie w roku 1976 (stąd pierwszy model nosił nazwę Tulipan-760) i wyglądał nieco inaczej – okienko na numer i kontrolka dzwonienia znajdowały się na środku w górnej części. Co ciekawe w oryginalnym zamyśle miał to być telefon klawiszowy – taki widnieje w zgłoszeniu patentowym z kwietnia ’76. Ostateczna wersja produkcyjna po przeniesieniu kontrolki na przód wyglądała – subiektywnie – lepiej, a na “klawisze” przyszło poczekać jeszcze siedem lat.
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Źródło: opis patentowy 103337
Pliki:
Folder reklamowy Tulipan-76 – Elektrim RWT – 1976 (Podziękowania dla Muzeum Telefonów – Łódź)
Schemat aparatu Tulipan 760
Schemat aparatu Tulipan (oraz wersja na USA)
Schemat aparatu Tulipan 100
Schemat aparatu T-300 (późniejszy eksport USA)
Schemat aparatu Tulipan (z klawiaturą 3-przewodową) 1986r.
Schemat aparatu Tulipan 310 i 306
Schemat aparatu Tulipan 323 (z klawiaturą, elektronika wybiercza na płycie)
Schemat klawiatury tonowej KWF-02
Schemat klawiatury tonowej KWF-07 [brak]
Schemat klawiatury impulsowej KWI-03
Schemat klawiatury impulsowej KWI-04 [brak]
Patent PRL 103337 04.1976 – Aparat telefoniczny [Tulipan]
Patent PRL 123381 03.1979 – Klawiatura numerowa do nadawania kodu wieloczęstotliwościowego i impulsowego
Nota katalogowa: AY-59151 (=SA9151B) Pulse Dialer
Nota katalogowa: UM91611 10 Memory Pulse Dialer
Nota katalogowa: M751 DTMF generator