« Powrót do listy modeli
Ostatnio edytowane: 03.01.2018
Z zewnątrz identyczny jak Aster-72 – różnicą jest jedynie brak pokrętła regulacji dzwonka od spodu i niekiedy srebrne logo PZT z przodu. Zaskakuje natomiast środek.
Urządzenie abonenckie TN1+1 pozwalało w czasach kryzysu i niedoboru kabli przyłączyć większą liczbę abonentów. Na jednej parze miedzianej prowadzono dwie niezależne linie telefoniczne: “zwykłą” w pasmie podstawowym oraz drugą, nośną, na modulacji AM 24kHz i 36kHz (tzw. telefonia nośna TN1+1), z wykorzystaniem opisanego tutaj urządzenia. W piwnicy budynku znajdowały się specjalne zwrotnice, dzięki którym abonent podstawowy i nośny nie mogli się podsłuchiwać. Zasilanie pobierane było z linii naturalnej – bardzo niewielki prąd gromadzono w akumulatorkach w aparacie (na zdjęciu brak).
Podobne rozwiązanie (tzn. telefonia nośna) było stosowane w innych krajach, np. w Anglii, jednak tam instalowany był terminal pozwalający na podłączenie zwykłego telefonu. Polski projekt jest więc dość wyjątkowy.
Aparat był produkowany przez dwa zakłady: głównie Telkom-PZT (oddział w Zambrowie), spotykane były też terminale z Telkom-Telcent z Kobyłki (wówczas nie miały wytłoczonego loga z przodu). Znaczna część produkcji była eksportowana do Kazachstanu.
Układ elektroniczny posiadał znane elementy w ciekawych wykonaniach wyższej jakości (może militarne wersje?) np. popularny tranzystor BC107A w wersji oznaczanej BCAP07A, rezystory wysokiej jakości (tolerancje <1%), wzmacniacze operacyjne itd. Dzwonek zrealizowany był na wkładce słuchawkowej – tej samej co do rozmowy, z jednostajnym niemodulowanym tonem 450Hz. Dźwięk ten był dość przeraźliwy – poniżej próbka nagrana z egzemplarza który posiadamy.
Do transmisji najprawdopodobniej zastosowano modulację AM jednowstęgową (dość zaawansowane rozwiązanie) – kolega Radiowiec 2 z elektrody tak opisuje szczegóły techniczne:
W środku mieszacze na UL1000N wraz z hybrydą i transformatorami. Tam były POTRÓJNIE RÓWNOWAŻONE mieszacze i modulatory. W całej technice jednowstęgowej mieszacze są równoważone podwójnie a tam konstruktorzy przeszli sami siebie. Te układy przemiany to prawdziwe mistrzostwo świata.
Niestety system TN1+1 miał szereg wad:
– Zasilanie czerpano z linii podstawowej, akumulatorki były ładowane niewielkim prądem tylko w czasie gdy nie była używana przez głównego abonenta (w paśmie podstawowym). Toteż intensywna eksploatacja linii powodowała niedostateczne naładowanie akumulatorów.
– Same akumulatorki były niewystarczającej jakości, nieco korodowały i wymagały częstego czyszczenia (10 “pastylek” w dwóch grupach)
– Brak możliwości podłączenia dodatkowego aparatu
Poniżej: zwrotnica telefonii TN1+1:
Istniała możliwość zastąpienia akumulatorków zasilaczem sieciowym stabilizowanym 9V. W takim przypadku, zasilanie podłączane jest do zacisków L4(n) – plus, Dd(n) – minus. Należy też rozewrzeć zwory Z6 i Z7 (lub po prostu wyjąć akumulatorki). Sygnał wywołania można uzyskać podając sygnał 36kHz na zielony i czerwony przewód aparatu. Rozmiar opakowania fabrycznego telefonu wraz ze zwrotnicą: 25×22.5×11.5cm.
W roku 1990 wdrożono urządzenie terminalowe pozwalające na podłączenie dowolnego telefonu analogowego (tutaj jego płyta główna). Wkrótce jednak dokonano inwestycji w sieć kablową i telefonia nośna TN1+1 została zlikwidowana, a w miejscach gdzie nadal istniały niedobory kabli, stosowano zwielokrotnienie cyfrowe (“peceemki”).
Pliki:
Schemat urządzenia abonenckiego TN1+1 oraz zwrotnicy (źródło: elektroda.pl / zutket)
Schemat blokowy urządzenia abonenckiego TN1+1 (z wnętrza aparatu)
