« Powrót do listy modeli
Ostatnio edytowane: 20.10.2020
Produkowany od 1983 do końca 1994 r.
Nowatorski design, dostosowany do użytkowania zarówno jako telefon biurkowy i ścienny. W tym celu tarcza numerowa lub klawiatura mogły być obrócone o 180° bez zdejmowania obudowy. Do montażu na ścianie dołączany był specjalny wspornik, który posiadał też uchwyt do zawieszenia słuchawki. Unikatowym wzorem cechowała się również tarcza, takiego rozwiązania nie widzieliśmy w żadnym innym telefonie na świecie. Kolejną innowacją jest zastosowanie przełącznika obwodów w postaci mikrostyku.
Autorem projektu byli artystka-plastyk Maria Osterwa-Czekaj, architekt Jacek Czekaj oraz konstruktor Stanisław Józwowicz1), a ich praca została nagrodzona złotym medalem na Międzynarodowych Targach Poznańskich w roku 1983.
Chociaż aparat był w masowej produkcji dopiero od połowy lat 80., prace projektowe trwały już w 1977 r. Wówczas rozpoczęto zgłaszanie patentów dotyczących tego modelu, których przedmiotem były: regulator głośności dzwonka – plastikowa przesłona (111681), układ mocowania tarczy numerowej (132520), wreszcie najważniejsze – design całości obudowy w roku 1979 (122310) – widoczny na jednym ze zdjęć powyżej, oraz – dopiero w roku 1985 – klawiatura wybiercza (142257).
Istniały różne wersje w zależności od:
- zastosowanego dzwonka: mechaniczny (miniaturowy) lub elektroniczny
- układu wybierczego: tarcza numerowa lub klawiatura (tylko impulsowa2)
Dzwonek elektroniczny był prostym układem analogowym na tranzystorze, transformatorku oraz wkładce słuchawkowej W-66, identycznej jak w mikrotelefonie, jednak zamontowanej w podstawie. Regulacja głośności realizowana plastikową przesłoną. Czerwona dioda LED sygnalizuje dzwonienie (Unitra CEMI CQYP-40, była też krótka seria z diodą z zieloną). Natomiast wersja z dzwonkiem mechanicznym nie posiadała diody. Sam dzwonek był zminiaturyzowany w porównaniu do typowego.
Klawiatura wybiercza występowała w zasadzie tylko impulsowa, choć instrukcja obsługi wspomina o wersji tonowej. Takiej jednak nie zaobserwowano2 – być może nigdy nie weszła do produkcji, a istniejące wcześniej klawiatury tonowe do Tulipana były zbyt dużych rozmiarów. Układ wybierczy znajdował się na klawiaturze (oprócz wersji 324), a konstrukcja aparatów z klawiaturą była identyczna z tymi na tarczę. W ostatnich latach produkcji przeprojektowano płytę główną, na której znalazł się scalony układ wybierczy, a sama klawiatura pozbawiona została własnej elektroniki. Jednak ta wersja (324) występowała tylko z dzwonkiem mechanicznym.
Typowy dźwięk dzwonka w elektronicznej wersji:
Modele: z powodu braku dostępnych katalogów RWT, określenie produkowanych modeli możliwe jest tylko na podstawie obserwacji. Czasem identycznie wyglądające telefony miały inne oznaczenie – wynikało to z nieznacznych zmian konstrukcyjnych.
| Bratek A | Tarcza, dzwonek elektroniczny [85][88] |
| Bratek 271A | Tarcza, dzwonek mechaniczny [89,94] |
| Bratek 176A | Tarcza, dzwonek mechaniczny [93] |
| Bratek 03A | Klawiatura, dzwonek elektroniczny [90] Klawiatura KWI-03, płyta główna jak w Bratek/A |
| Bratek 311 | Klawiatura, dzwonek mechaniczny [92] Klawiatura KWI-275A (UM91611 – pamięć 10 numerów) podobnie Tulipan-275 i 310. Lata 90. |
| Bratek 312 | Klawiatura wieloczęstotliwościowa (tonowa). Niespotykany, prawdopodobnie tylko w planach. |
| Bratek 324 | Klawiatura, dzwonek mechaniczny [92][93] Elektronika wybiercza na płycie głównej (SA9151B – brak pam. numerów, tylko redial). Mikrofon dynamiczny CBE-75M lub WMz35. Lata 90. |
Kolory:
zielony*, czerwony, kość słoniowa (najpopularniejsze) oraz biały, szary, pomarańczowy, musztardowo-żółty bahama, beżowy
* różne odcienie w zależności od użytego tworzywa (polistyren lub ABS).
Ostatnie egzemplarze Bratków posiadały już nowocześniejszy mikrofon dynamiczny np. CBE-76 wraz z odpowiednią płytką wzmacniacza oraz głośniczek W-83. Nadawany dźwięk był znacznie wyraźniejszy a konstrukcja trwalsza (mikrofony węglowe z czasem ulegają degradacji). Zastosowanie mikrofonu dynamicznego było dość niecodzienne, większosć konstrukcji dalekowschodnich posiadało mikrofon elektretowy i wzmacniacz na tranzystorach FET.
Poniżej: słuchawka w popularnej wersji z mikrofonem węglowym (identyczny jak w Tulipanie) i z mikrofonem dynamicznym
Poniżej: wnętrze aparatu Bratek-A (dzwonek elektroniczny) oraz Bratek-324A (dzwonek mechaniczny, układ wybierczy impulsowy na płycie głównej):
Pliki:
Schemat aparatu Bratek
Schemat aparatu Bratek (starszy)
Schemat aparatu Bratek (starszy) (wersja angielska – mizerne tłumaczenie)
Schemat aparatu Bratek 271
Schemat aparatu Bratek 324
Schemat klawiatury impulsowej KWI-03
Nota katalogowa: AY-59151 (=SA9151B) Pulse Dialer
Nota katalogowa: UM91611 10 Memory Pulse Dialer
Przypisy:
1) Symbole Radomia – Bratek
2)) W latach 90. prywatne przedsiębiorstwo wykonało kompatybilną klawiaturę tonową KWF-305, ale również prawie niespotykaną.